AİLE KONUTUNUN EŞİN AÇIK RIZASI BULUNMAKSIZIN DEVRİ

Özet         : Evlilik birliği içerisinde birlikte oturulan aile konutunun eşin açık rızası bulunmadıkça devri mümkün değildir. Aile konutunun eşten habersiz aile konutunu devretmesi halinde açılacak tapu iptal ve tescil davası ile devrin iptal edilmesi mümkündür.

Eşlerden her biri kanunda aksine hüküm bulunmadıkça diğer eş ve üçüncü kişilerle her türlü hukuki işlemleri yapmak hususunda serbestliğe sahiplerdir (TMK m. 193). Ancak Türk Medeni Kanununda bu serbestliğe bir istisna getirilmiştir. TMK 194. maddesine göre eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz ayrıca eş tapu kütüğüne aile konutu şerhi işlenmesini talep edebilir.

Aile konutu, eşlerin birlikte tüm yaşamsal faaliyetlerini yürüttüğü, zamanlarını geçirdiği konuttur bu nedenledir ki kanun koyucu bu düzenleme ile aile konutunun ve aile birliğinin korunmasını amaçlamıştır.

Getirilen düzenleme uyarınca eş tarafından diğer eşin açık rızası bulunmaksızın aile konutu niteliğinde bulunan konut devredilemeyecektir, söz konusu konutun tapu kayıtlarında aile konutu olduğunu gösterir şerhin bulunup bulunmaması da önem arz etmemektedir. Aile konutu şerhi bulunmasa dahi eş, diğer eşin açık rızası bulunmaksızın aile konutunu devredemeyecektir. Ancak eşin “açık rızasının” bulunması halinde aile konutunun devri mümkün olacaktır. Eş tarafından aile konutunun devrine sözlü ya da yazılı onay verilebilecektir, önemli olan “açık” şekilde devrin onaylanmasıdır.

Çoğu zaman eşler tarafından diğer eşten mal kaçırma kastı ile aile konutu da habersiz şekilde devredilebilmektedir. Aile konutunun eşin “açık rızası” olmaksızın devredilmesi halinde rızası bulunmayan eş dava açabilecektir. Eş, açılacak olan tapu iptal ve tescil davası ile yapılan devri iptal ettirebilecektir. Açılacak olan dava, devri gerçekleştiren eşe ve taşınmazı devralan kişiye yöneltilecek olup Aile Mahkemelerinde görülecektir. Davayı açan eşin “açık rızasının” bulunduğunu ispat etmek yükü de gizli devri gerçekleştiren eşte olacaktır.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararları da aynı yönde olup aile konutunun açık rıza bulunmaksızın devredilmesi halinde yapılan kazanımın korunmayacağı, taşınmazı devralanın iyi niyetinin korunmayacağı belirtilmektedir (T.C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu E. 2020/2-302 K. 2022/1513 T. 15.11.2022).

Aile Mahkemelerinde açılacak tapu iptal ve tescil davası ile eşin diğer eşten habersiz ve diğer eşin rızası olmaksızın evlilik birliği süresince birlikte kalınan aile konutu devretmesine dayalı işlem iptal ettirilebilecek ve dava sonucunda aile konutunun tapusu yeniden devri gerçekleştiren eş üzerine kaydedilecektir.

                                                                                                                               Av. Fadime TOPÇU EKİNCİ